Kıdem Tazminatı Tavanı
İşçinin kıdem tazminatına ilişkin alacağının üst limitini ifade eden kıdem tazminatı tavanı tarihsel olarak farklı uygulamalara konu olmuştur.
- 07.1975 tarihine kadar işçinin kıdem tazminatına hak kazanması durumunda en üst sınırdan kıdem tazminatını alacak olup bu dönem öncesine ilişkin herhangi üst tavan uygulaması mevzuatımızda mevcut değildir.
- İlk olarak 1927 sayılı Kanunla 1475 sayılı İş Kanununda değişiklik yapılarak yürürlükteki asgari ücretin otuz günlük tutarının yedi buçuk katından fazla olamayacağına ilişkin kıdem tazminatı tavan uygulaması getirilmiştir.
- Son olarak 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesinde, toplu sözleşmelerle ve iş sözleşmeleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, “Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” şeklinde düzenleme yapılarak bir üst tavan getirilmiştir.
Bu hüküm mutlak emredici nitelikte olup, sözleşme ile değiştirilmesi mümkün değildir. Kıdem tazminatına getirilen bu tavan ile işçinin alabileceği en üst tazminat miktarı sınırlandırılarak, toplumun huzur ve sükunu gözetilerek kamu düzeninin korunması amaçlanmaktadır. Kıdem tazminatının tabanı bir tam yıl için kabul edilen otuz günlük ücret, tavanı ise Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek devlet memuruna Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesinin tutarı olup, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte yürürlükte olan tavandır.
Mevsimlik işlerde kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler içinde, kıdem tazminatı tavanı aynen geçerlidir .
- 01.2019-30.06.2019 tarihleri arasında geçerli olan kıdem tazminatının yıllık tavanı brüt 6.017,60.TL.dir,
- 01 Temmuz 2019 – 31 Aralık 2019 tarihleri arası geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 6.379,86 TL
- 01 Ocak 2020 – 30 Haziran 2020 tarihleri arası geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 730,15 TL
- 01 Temmuz 2020 – 31 Aralık 2020 tarihleri arası geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 7.117,17 TL .
- 01 Ocak 2021 – 30 Haziran 2021 tarihleri arası geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 7.638,96 TL
- 01 Temmuz 2021 – 31 Aralık 2021 tarihleri arası geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 8.284,51 TL
- 01 Ocak 2022 – 30 Haziran 2022 tarihleri arası geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 10.848,59 TL
Doktrinde bir görüş, kıdem tazminatı tavanına ilişkin olarak getirilen hükmün mutlak emredici bir hüküm olduğunu, bu mutlak emrediciliğin 1475 sayılı Kanunun kaldırılan 98/d maddesi ile getirilmediğini, 98/d fıkrasının kaldırılmasının kanunu nispi emredici hale getirmeyeceğini, bu emrediciliğin 1475 sayılı İş Kanunun 98/d fıkrasından bağımsız olarak hükmün kendisinden kaynaklandığını, otuz günlük kıdem tazminatı ücretinin toplu iş sözleşmeleri ile artırılabileceğine dair hükmün uygulamasının tavan ücret ile sınırlı olduğunu, toplu iş sözleşmeleri ile artırılan miktarın tavan miktarını aşması halinde artan miktarın istenemeyeceğini ifade etmektedir.
Yargıtay‟a göre de kıdem tazminatı tavanına ilişkin kanundaki düzenleme mutlak emredici nitelikte olup, bu tavanı bertaraf eden sözleşme hükümlerinin geçersiz olduğu kabul edilmektedir. Kıdem tazminatının ödenmesinde dikkate alınacak tavan, iş sözleşmesinin hukuken sona ermiş olduğu andaki tavandır. 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanunundaki idari para cezaları kaldırılmış olduğundan işverenin kıdem tazminatı tavanını aşarak işçiye ödeme yapması halinde işverene herhangi bir ceza uygulanması söz konusu değildir. İşverenin tavan sınırını aşarak işçiye ödeme yapması halinde işçiye yapılan fazla ödeme prim gibi değerlendirilerek vergi tahakkuk ettirilmesi ve yapılan bu ödemenin sigorta primine tabi tutulması gerekmektedir.
Originally posted 2020-10-09 00:04:08.